شرکت‌ها در مراحل مختلف عملیات زنجیره تأمین هستند. ممکن است استارت‌آپ‌ها هنوز در مراحل ابتدایی خود باشند و در مورد بهترین راه‌ها برای رساندن محصولات خود به مشتریان تصمیم بگیرند. شرکت‌های کهنه کار ممکن است فعالیت‌های خود را برای رسیدن به مقاصد مشتریان بین المللی گسترش دهند. پس از توسعه و اجرای بهترین شیوه‌ها در سراسر سازمان، یک شرکت ممکن است از مدل بلوغ زنجیره تأمین برای ارزیابی عملکرد شبکه لجستیکی خود استفاده کند.
بلوغ زنجیره تأمین بر میزان انعطاف‌پذیری، پایداری و سلامت زنجیره تأمین یک شرکت در تمام مراحل عملیاتی متمرکز است. این نشان می دهد که زنجیره تأمین در هنگام مواجهه با هر نوع ریسک در فرآیندها چقدر قوی است و چقدر سریع می تواند بهبود یابد در حالی متحمل زیان در میزان پیشرفت یا سود شده است. برای ارزیابی بلوغ زنجیره تأمین، از شاخص‌های کلیدی عملکرد استفاده می شود. یک شرکت ممکن است مدل‌های ارزیابی سررسید متفاوتی را بر اساس آنچه می‌خواهد در زنجیره تأمین خود ارزیابی کند، اتخاذ کند.
چه چیزی در مدل بلوغ زنجیره تأمین دخیل است؟
مدل‌های بلوغ زنجیره تأمین نباید با مدل بلوغ قابلیت اشتباه گرفته شود. مدل‌های بلوغ برای زنجیره‌های تأمین، عملکرد فرآیندها را بررسی می‌کنند تا تعیین کنند که آیا آن‌ها اهداف و ارزش‌های شرکت را برآورده و همچنین به کاهش خطرات زنجیره تأمین کمک می‌کنند. مدل‌های بلوغ قابلیت تمرکز بر بررسی حوزه‌های زنجیره تأمین برای بهبود بیشتر و ساده‌سازی فرآیندها با ارزیابی عملکرد فعلی است.
چندین مدل بلوغ لجستیکی وجود دارد که می‌توانید بر اساس معیارهای عملکرد کلیدی که می‌خواهید در زنجیره تأمین استفاده کنید، انتخاب کنید. هر مدل دارای پنج عنصر از عملیات است که به عنوان بخش‌های عملکرد کلیدی نیز شناخته می شود. این عناصر عبارتند از: طرح، منبع، ساخت، تحویل و بازگشت
انواع مدل‌های بلوغ شامل حوزه‌های زیر است:
- مدل بلوغ فرآیند:
مدل‌های بلوغ فرآیند بر اندازه‌گیری فرآیندهای زنجیره تأمین فعلی و مقایسه آن‌ها با اهداف تجاری مورد نظر تمرکز می‌کنند. سپس، مدل هر شکافی را که کشف می‌شود و می‌تواند منجر به ریسک‌های عملیاتی شود، تعریف می‌کند. یک مثال می تواند کشف یک پیمانکار حمل و نقل باشد که همیشه محموله‌هایی با تاخیر ارائه می دهد که منجر به از دست دادن اهداف با محدودیت زمانی می شود.
- مدل بلوغ تدارکات:
مدل‌های بلوغ تدارکات ارزیابی می‌کنند که چگونه تدارکات در زنجیره تأمین شما انجام می‌شود، در حالی که ارزیابی‌هایی در مورد کیفیت محصولات تهیه‌شده، بررسی تأمین‌کنندگان، بررسی فرآیندهای منبع‌یابی و توزیع، و ارزیابی زنجیره تأمین سراسری برای محصولات ارائه می‌دهند.
- مدل بلوغ توسعه محصول جدید (NPD):
مدل بلوغ NPD به اهداف درآمدی برای محصولات در حال حرکت در فرآیندها برای ایجاد استراتژی‌ها و اهداف زنجیره تأمین نگاه می کند که در آن هزینه‌ها ممکن است بدون تأثیر منفی بر عملیات کاهش یابد.
- مدل بلوغ ناب:
مدل‌های بلوغ ناب به شرکت اجازه می‌دهد تا عملکرد عملیات را بررسی کند و به کشف مکان‌هایی که رویه‌های ناب ممکن است در زنجیره تأمین اجرا شود، کمک می‌کند.
- مدل بلوغ برنامه ریزی فروش و عملیات (S&OP):
مدل‌های بلوغ S&OP عملکرد را برای برنامه ریزی فروش و عملیات ارزیابی می کنند. آن‌ها داده‌های حوزه‌های مختلف از جمله داده‌های نظرسنجی، صفحات گسترده و داده‌های عرضه را بررسی می کنند تا بهترین استراتژی‌ها را برای برنامه ریزی فروش زنجیره تأمین تعیین کنند.
مزایای مدل‌های بلوغ زنجیره تأمین
اجرای ارزیابی بلوغ زنجیره تأمین در یک شبکه لجستیکی به یک شرکت اجازه می دهد تا ارزیابی کند که زنجیره تأمین آن در طول عمر شرکتش تا چه اندازه تکامل یافته است. این معیار نشان می دهد که در حال حاضر عملیات زنجیره تأمین در رابطه با اهداف تعیین شده کجاست، و در صورت اجرای استراتژی‌های خاص، زنجیره تأمین به چه سطح بالاتری می تواند دست یابد.
دیگر مزایای ارزیابی مدل بلوغ شامل موارد زیر می‌شود:
- استراتژی‌های آینده واقع بینانه:
یک مدل بلوغ، داده‌ها و اندازه گیری‌های واقعی را برای نشان دادن شاخص‌های کلیدی عملکرد جمع آوری و استفاده می کند. با این داده‌ها، یک شرکت فرصت بهتری برای ایجاد استراتژی‌هایی دارد که از اهداف واقعی دور نمی‌شوند یا اختلاف زیادی ندارند.
- بهبود موقعیت در بازار:
به دست آوردن شاخص‌های عملکرد برای عملکرد زنجیره تأمین به شرکت اجازه می دهد تا ارقام را با معیارهای صنعت مقایسه کند. شرکت ممکن است تعیین کند که در مقایسه با سایر سازمان‌ها چقدر رقابتی است و همچنین بهبودهایی را برای برآورده کردن یا فراتر رفتن از معیارهای صنعت اعمال کند.
- تمرکز مجدد بر ارزش‌ها و اهداف:
یک زنجیره تأمین ممکن است به طور قابل توجهی از ارزش‌ها و اهداف تعیین شده توسط یک شرکت دور شده باشد. این مدل ممکن است نشان دهد که عملیات‌ها تا چه اندازه از شیوه‌های تدوین شده، منحرف شده اند و به همسویی مجدد فرآیندها برای رسیدن به اهداف کمک می کند.
- تقویت قدرت عملیاتی پایدار:
یک زنجیره تأمین ممکن است در هنگام مواجهه با ریسک‌های عملیاتی خاص، ناسازگاری از خود نشان دهد. مدل بلوغ ممکن است برای ایجاد ثبات بیشتر در فرآیندها برای حذف چنین ناسازگاری‌ها استفاده شود.
به دست آوردن شفافیت در عملیات زنجیره تأمین شما تنها یک مرحله در ایجاد بهبودهای مناسب است. همچنین باید درک کنید که یک زنجیره تأمین چقدر خوب یا ضعیف عمل می کند تا استراتژی‌هایی را ایجاد کنید که می توانند عملکردها را ساده کنند یا صرفه جویی بیشتری در هزینه داشته باشند.
یک مدل بلوغ زنجیره تأمین به شرکت شما اجازه می دهد تا به طور مستمر عملکرد را ردیابی کند و اندازه گیری‌ها را با معیارهای تعیین شده زنجیره تأمین مقایسه کند. سپس، شرکت شما ممکن است به استفاده از استراتژی‌های موفق برای حفظ عملیات فعلی خود ادامه دهد، یا شیوه‌های خود را برای رسیدن به اهداف بالاتر زنجیره تأمین برای رقابت در بخش صنعت اصلاح کند.
